Հայոց լեզու առցանց ուսուցում

Դերանուն
Դերանուն-անվան դեր կատարող
Խոսքում գոյական, ածական, թվական անունները չկրկնելու համար հաճախ դրանք փոխարինում են անվան դեր կատարող բառերով՝ դերանուններով:
Դերանունները լինում են ութ տեսակ

անձնական

ցուցական

փոխադարձ

հարցական

հարաբերական

որոշյալ

անորոշ

ժխտական

Անձնական դերանուններ մատնացույց են անում խոսող, խոսակից կամ մի երրորդ անձ՝ առանց դրանք անվանելու: 

Առաջին դեմք ՝ ես, ինքս,     մենք ինքներս

Երկրորդ դեմք՝ դու, ինքդ ,   դուք ինքներդ

Երրորդ դեմք՝ նա, ինքը,        նրանք, իրենք 

1. Ես ինքս եմ կազմել բոլոր այդ փաստաթղթերը: Ո՞րն է ընդգծված հատվածի դերը նախադասություն մեջ:

2. Հայտնի է, որ Դուք հարգարժան մարդ եք: Ինչո՞ւ է Դուքը մեծատառ գրված: 

3. Դուրս գրե՛ք անձնական դերանունները՝ նշելով դեմքն ու թիվը: 

Կես ժամ անց (ես) տնից դուրս եկա և քայլեցի ճանապարհով: 

Երբ (ես) ներս մտա բակ, (նա) , պատշգամբում նստած, կարդում էր: 

(Մենք) լուռ առաջ քայլեցինք: 

(Նա) առաջարկեց նստել: 

(Ես) լուռ էի, ոչինչ չունեի ասելու: 

Քիչ անց մոտեցավ (նա): 

4. Լրացրո՛ւ բաց թողնված անձնական դերանունները: 

Տղան կքներ մինչև առավոտ, եթե դրսից եկող աղմուկը չարթնացներ նրան: 

Մարդիկ գիշերային անձրևից հետո դեռ դուրս չէին եկել նրանց տներից: նրանք շատ մրսկան են: 

Նրանք քայլում էին խիտ թավուտում: 

Քիչ հետո մենք գետափին էինք: 

Անձնական դերանունների հոլովումը:

Անձնական դերանունները և այլ դերանունների մի մասն ունեն առանձնահատուկ՝ գոյականից տարբերվող հոլովում: 

Ուղղական    ես   դու    նա       ինքը     մենք    դուք   նրանք    իրենք

Սեռական    իմ     քո     նրա     իր          մեր       ձեր     նրանց    իրենց 

Տրական     ինձ    քեզ    նրան   իրեն   մեզ       ձեզ     նրանց     իրենց 

Հայցական

Բացառական

Գործիական

Ներգոյական

5. Որեշել դերանունի պաշտոնը տվյալ նախադասություններում: 

Ես նախանձում եմ աղջկան: (ես-ենթակա)

Հիմա տան տղամարդը դու ես: (դու-ենթակա)

6. Նախադասություններից առանձնացնել անձնական դերանունները, գրել դեմքը, թիվը, հոլովը: 

Դու միշտ սիրալիր ես: (դու երկրորդ դեմք եզակի թիվ ուղղական հոլով)

Իրեն ուղեկցիր քո սենյակ։(իրեն-տրական հ. եզակի թիվ 2 դեմք