Հայկ Ստեփանյան

 171.Յուրաքանչյուր շարքից մեկական բաղադրիչ վերցնելով` բաղադրյալ դերանուններ կազմի՛ր:  Ա. Այս, այդ, այն, նույն, որ, քանի, ինչ, ոչ:  այսինչ, այդքան, այտեղ, նույնտեղ, որքան, քանիերորդ, ինչպիսի ոչինչ Բ. Ինչ, տեղ, պես, քան, պիսի, երորդ:  ինչ-ինչ, տեղ-տեղ, պես,պես, որքան, նույպիսի, տասներորդ 172.Տրված դերանուններով բառեր կազմի՛ր:  Ես, ինքը (իր կամ յուր), այս, նույն, այլ, ամեն:  Եսասեր, ինքնահավան, յուրաքանչյուր, այստեղ, նույնպես, այլազան, ամենևին  173.Տրված որոշյալ դերանուններով նախադասություններ կազմի՛ր:  Բոլոր մարդիկ սոված մնացին։ Բոլորը քնեցին։ ամբողջ խնձորը թափվեց գետնին։ ամբողջը տարանք տուն։  ամեն ինչ պրծավ։  յուրաքանչյուր մարդ իր կարծիքը արտահայտելու իրավունք ունի։  ամեն մի կենդանի ապրելու հնարավորություն ունի։ 174.Տրված ժխտական և անորոշ դերանուններով նախադասություններ կազմի՛ր:  Ինչ-որ մեկը մեր տաան դռան մոտ կանգնած է։ մի քանի օր հետո իմ ծնունդն է։ ուրիշ մարդ չէր կարողանա անել այնպես ինչպես կատարեցի ես։ ոչ մի ուտելիք չի անցնի մ...

 Կետերի փոխարեն գրել որոշյալ դերանուններ: Թվում էր` աննշան դեպք էր, բայց խորապես հուզեց ինձ: Այս գիշեր ծերունին աչք չկպցրեց: Ես անգամ այդ ճանապարհով անցնելիս տխրում էր քաջ հայդուկը: Մութն ընկնելուն պես այդ անառիկ ամրոցը սարսափազդու տպավորություն էր թողնում մեր անցորդի վրա: Մահը ինձ հաշտեցրել էր նրա հետ, ես աշխատում էին իրենց վշտակցությունը հայտնել ժառանգներին: Կետերի փոխարեն գրել անորոշ դերանուններ: Գորշավուն ստվարաթղթի վրա ինչ որ բան էր գրված: Հասնելով ինչ որ շենքի` նա կանգ առավ, նայեց շուրջը և ներս մտավ: Հյուրերից շատերը արդեն դուրս էին եկել պատշգամբ` մաքուր օդ շնչելու: Կետերի փոխարեն գրել փոխադարձ դերանուններ: Մարդիկ ակնածանքով ճանապարհ էին տալիս անծանոթ երիտասարդին, քչփչում իրար հետ: Հեռու հորիզոնում ինչ-որ գիծ նորից բաժանել էր այս ծովն ու երկինքը: Գլխարկն այնպես էր նստել գլխին, ասես այդ գլուխն ու գլխարկը միմյանց համար էին ստեղծվել: Տարբեր երկրներում ապրող գիտնականները վաղուց էին հետաքրքրվում իրարով:

 Կետերի փոխարեն գրել հարցահարաբերական դերանուններ: 1. Հիմա ենք հասկանում, թե որքան անտարբեր ենք եղել այդ մարդու հանդեպ: 2. Քանի ձեռքով են կառուցվել այս շենքերն ու փողոցները: 3. Զարմանքով նայում ես շուրջդ ու մտածում, թե ինչու՞ է կյանքն այսպիսին դարձել: 4. Միայն նա կասի` ինչ է կատարվել այստեղ: 5. Նա կասի, թե մեր քաղաքում ինչպես հայտնվեցին այդ փոխադրամիջոցները: 6. Սա մի անգնահատելի գանձ է, որ Դուք պարգևեցիք ինձ: Կետերի փոխարեն գրել ժխտական դերանուններ: 1. ոչ ոք չնկատեց, թե բժիշկը երբ դուրս եկավ հիվանդասենյակից: 2. Երկար ժամանակ նրանցից ոչ մեկը չէր համարձակվում խոսել: 3. Գույների այս համադրությունից էլ ոչինչ չստացվեց: 4. Արտասվող ապակիների միջից ոչ մի բան չէր երևում: 5. Թանգարանի դահլիճներում գրեթե ոչ ոք չէր փոխվել, ցուցանմուշ կարծես չէր տեղաշարժվել, գողության մասին ոչ ոք չէր կասկածում, աշխատակիցներից մտքով նման բան չէր էլ անցնի: Նշիր դերանվանական սխալ ձևերը և ուղղիր դրանք: մեր համար, իր հետ, մեզ պես, ձեր նման, իր փոխարեն, քո մոտից, ինձ պես, ձեզ հետ, քեզ նման, ինձ մոտ, քեզ նման, ...

  166.Տեքստի թվականները բառերով գրի՛ր: Կալիֆոռնիացի քառասուն ամյա մի մարդ (Պիտեր Նիկեյրսը) Միացյալ Նահանգները` Խաղաղ օվկիանոսից մինչև Ատլանտյան, ոտքով անցավ իննսունինը օր տասնըերեք ժամ տասնըերեք րոպեում, վեց ժամով ավելի արագ, քան նույն տարածությունն անցած հայրենակիցը: Ճանապարհի երկարությունը չորս հազար ինը հարյուր չորս կիլոմետր էր: Մեկ օրում անցնում էր միջին հաշվով հիսուն կիլոմետր: 167.Փակագծում տրված բառերը գրի՛ր կետերի փոխարեն` դնելով պահանջված թվով: Այդ լողացող գործարանը մեկ օրում կարող է մշակել երեսուն կապույտ կետերի, ստանալ 600 տոննա ճարպ, որը համարժեք է 2400 հեկտար տարածությամբ արևածաղկի դաշտից ստացվող յուղին:1961 թվականին արդեն Ասիայում 600 ռնգեղջյուր էր մնացել:Մի քանի ժամվա ընթացքում Արջակղզում 900 ծովափիղ է խփվել:Իրենց որսացած 900 ծովափիղ էլ թողնել են տեղում ու տարել էին միայն ժանիքները:Երկրի վերջին հինգ նախագահները հետևում էին կենդանական ու բուսական աշխարհի վերականգնմանը:Ջրհեղեղի դատարկած վեց գյուղը արդեն վերաբնակիչներ են ապրում:Ժլատորեն բաշխվել էին թանկարժեք փոշու վե...

 164.Տրված թվականներով բառեր կազմի՛ր` դրանք բաղադրելով Բ խմբում տրվսւծ արմատների և ածանցների հետ: Ա Երկու-երկճյուղ, երկգլուխ, երկամյա, երկամյակ, երկպատիկերեք-եռաճյուղ, եռագլուխ, եռամյա, եռակի, եռյակ, եռապատիկչորս (քառ)-քառախլուխ, քառակի, քառյակ, քառապատիկ յոթ-յոթամյակ, յոթապատիկինը-իննամյա, իննամյակ, իննապատիկտասը-տասամյա,տասամյակ,տասնապատիկքառասուն-քառագլուխ, քառասնյա, քառասնամյակ, քառապատիկառաջին-երրորդ-Բ. ճյուղ, գլուխ, ամ, ակի, անի, յա, յակ, պատիկ: 165. Տեքստի թվականները բառերով գրի՛ր: Մարդն իր կյանքի յոթանասուն տարվա ընթացքում միջին հաշվով հիսուն միլիոն քայլ է անում: Քաղաքային տրանսպորտով երթևեկող մարդն օրական երկու հազար քայլ է անում:Մարդն իր կյանքի յոթանասուն տարիներից տասնըերեքը ծախսում է խոսակցությունների, վեց տարի` ուտելու վրա: Այդ ընթացքում հարյուր տոննա ուտելիք է օգտագործում:Կյանքի մեկ երեքը քնած է անցկացնում

  Թվականներ կոչվում են այն բառերը, որոնք ցույց են տալի առարկայի թիվ կամ քանակ և թվային կարգ կամ դաս։ Թվականները լինում են՝ քանակական, դասական, բաշխական և կոտորակային։ Քանակական թվականները ցույց են տալիս առարկայի քանակը, թիվը և պատասխանում են քանի հարցին, օրինակ՝ մեկ, տաս, հարյուր, հազար, տաս հազար․․․։ Դասական թվականները ցույց են տալիս առարկայի դասը կամ թվային կարգը և պատսխանում են որերերդ, քանիերերդ, օրինակ՝ հինգերերդ տասներորդ հազարերորդ։ Բաշական թվականները ցույց են տալիս առարկաների քանակի բաշխումը և կազմում են ական վերջածանցով կամ թվի կրկնությամ, օրինակ՝ տասական կամ տաս-տասը։ Կոտորակային թվականնները ցուցյ են տալիս ամբողջի մաս կազմող թվեր, օրինակ՝ երկու երորդ, հինգ երերո․․․։ Թվականների գրությունտ Թվականները գրվում են արաբական նիշերով, օրինակ՝ 1, 2, 3, 4, 5, 10, 100, 1000․․․։ Հռոմեական նիշերով, սրանցով դրվում են դասական թվականները, օրինակ՝ I, II, III, IV, V, X, XX…: Հայերենի այբուբենի թվային արժեքով, օրինակ՝ Ա-1, Բ-2, Գ-3․․․։ Եվ հայերենի բառերով մեկ, երկու ,հարյուր․․․։ Թվական կազմո...

  Տրված բառերով կամ նրանց բառակազմական հիմքերով կազմել նախածանցավոր և վերջածանցավոր ածականներ: Նուրբին, ողբալի, քաղաքային, կարմրավուն, ուժային-անուժ, հրեղեն, թախիծոտ, աղետալի, բուրավետ, փառավոր, պողպատյա, ածան, հարմարավետ, արևմտյան, վախկոտ-անվախ, մեղմիկ-մեղմիվ, անհամ-համեղ-համային, անվճար, անպոչ-պոչավոր, անվստահ-վստահելի, լեզվանի-լեզվական, գրավիչ, զրնգուն, անձև-տձև-ձևավոր-ձևական: Հետևյալ բառակապակցություններից կազմել ածականներ և դրանք գործածել գոյականի հետ:ս Վեճ հարուցող-վիճահարույց ծրագիր հյուրին մեծարող-հյուրամեծալ ընտանիք միշտ բխող-մշտաբուխ հրաբուխ սիրտ կեղեքող-սրտակեղեք ճիչ լուրջ մտածող-լրջմիտ մարդ բույնն ավերված-բնվեր մարդ աշխարհով մեկ սփռված-աշխարհասփյուռ ժողովուրդ նոր տնկված-նորատուն ծառ զարդերով նախշված-նախշազարդ տուփ երկնքի մեջ մխրճված-երկնամուխ սար Լրացնել հետևյալ առածների ածականները` դրանք ընտրելով տրվածներից: Ծանր, պաղ, լավ, սև, անպտուղ, անուշ, զորավոր, շիտակ, արդար, լավ, ոսկե: Լեզու կա անուշ է, լեզու կա` լեղի: Արդար յուղը ջրի տակ չի մնա: Սպիտակ փողը սև օրվա համար է: Խ...

  1.Դո՛ւրս գրել ածականները։ Այս գետի ափին, այս ուռենու տակ Իմ մանկությունն է անցել երազուն, Խաղացել է նա գետում այս հստակ, Ոսկի է փնտրել այս տաքավազում։ Նա թառել է այս ծառերին դալար, Երկյուղով մտել այրերը այս մութ Ու կածաններում այս օձագալար Թափառել է նա մինչև մայրամուտ։ Եվ իր ծիծաղի ալիքներն է ջինջ Տվել նա մի օր ջրերին այս խենթ, Որ ուրախերգով տարել ամեն ինչ Ու, սակայն, ոչինչ չեն բերել էլ ետ։ 2.Գտնե՛լ այն ածականները, որոնց գերադրական աստիճանը –գույն մասնիկով չի կազմվում։ Բարձր, մեծ, տաք, նվազ, թանկ, լավ, ուժեղ, ազնիվ, զվարթ, խոշոր, հին, բարակ, կոշտ, ուրախ, նոր, քաղցր։ 3. Գրե՛լ տրված գոյականներից յուրաքանչյուրին բնորոշող երեք ածական։ Նկար-խորիմաստ, գեղեցիկ, ծովային այգի-կանաչ, ծաղկավոր, բերքառատ ծաղիկ-կապույտ, գեղեցիկ, բուրումնալի գիրք-մեծ, հետաքրքիր, հին գորգ-սիրուն, հին, մեծ երկիր-հարուստ, մարդաբնակ, Եվրոպական 4.Տրվածներից որն է ածական: Մոխիր Դողդոջուն Դողդոջյուն Հոտավետ Գեղջուկ Պատճառ Սանդուղք Ժայռափոր Տնակ 5.Ըստ կազմության` տրված ածականները բաժանի՛ր չորս խմբի:Ալեծուփ, մեծ, ուժեղ...